Có bầu uống rượu vang được không? Tại sao không? Lỡ uống thì có sao không?

Khi bạn đọc bài viết này, Food City sẽ nói rõ bằng lý trí và minh chứng khoa học để bạn thật sự thấy vì sao KHÔNG NÊN uống rượu vang khi mang thai, dù chỉ “một chút thôi”.

I. Có bầu uống rượu vang được không? Tại sao không?

Đối với nhiều phụ nữ, mang thai là khoảng thời gian của niềm vui và sự phấn khích, nhưng nó cũng mang đến nhiều câu hỏi và trăn khoăn. Một câu hỏi thường được đặt ra là liệu các mẹ có an toàn khi uống rượu trong thời kỳ mang thai hay không. Câu trả lời cho câu hỏi này không đơn giản như người ta nghĩ.

Các nghiên cứu y học trên toàn thế giới (WHO, CDC, Hiệp hội Sản phụ khoa Hoa Kỳ – ACOG) đều thống nhất rằng: “Không có bất kỳ lượng rượu nào được xem là an toàn cho phụ nữ mang thai.”

Khi mẹ uống rượu vang hay bất kỳ loại rượu nào khác, cồn (ethanol) sẽ đi vào máu của mẹ sau đó dễ dàng đi qua nhau thai để đến thai nhi. Nồng độ cồn trong máu của em bé có thể tương đương với nồng độ cồn trong máu của mẹ.

Tuy nhiên, gan của thai nhi còn non yếu chưa phát triển đầy đủ nên bé phải mất thời gian lâu hơn nhiều so với người lớn để đào thải cồn. Điều này có nghĩa là các tế bào và cơ quan của thai nhi phải tiếp xúc với cồn trong thời gian dài hơn so với thực tế cơ thể mẹ. 

Khi mẹ uống bất cứ dòng rượu nào, dù chỉ là một lượng nhỏ có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ trong thai kỳ và sự phát triển trí tuệ, khả năng học tập, hành vi và kỹ năng xã hội của trẻ sau này.

Phụ nữ không nên uống rượu vang khi mang thai

II. Tác hại của rượu vang đối với mẹ bầu 

Sinh non

Cồn có thể kích thích co bóp tử cung và làm thay đổi hormone của mẹ, dẫn đến nguy cơ sinh non. Trẻ sinh sớm thường nhẹ cân, yếu và dễ gặp vấn đề về hô hấp hoặc phát triển chậm. Để con chào đời khỏe mạnh, mẹ bầu cần tránh hoàn toàn đồ uống có cồn.

Gánh nặng cho gan và thận

Khi mang thai, gan của mẹ phải hoạt động nhiều hơn để lọc độc tố. Việc uống rượu vang khiến gan và thận quá tải, dễ gây tăng men gan, viêm gan và tổn thương tế bào gan. Tình trạng này ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của cả mẹ lẫn thai nhi.

Suy giảm hệ miễn dịch

Rượu vang làm yếu hệ miễn dịch, khiến mẹ bầu dễ mắc cảm cúm, viêm họng hoặc nhiễm trùng. Khi sức đề kháng giảm, cơ thể khó bảo vệ mẹ và bé khỏi các tác nhân gây bệnh. Duy trì chế độ dinh dưỡng lành mạnh và tránh rượu là cách bảo vệ sức khỏe tốt nhất.

Rối loạn dinh dưỡng

Cồn làm giảm khả năng hấp thu sắt, canxi và axit folic – các dưỡng chất thiết yếu cho mẹ và bé. Mẹ dễ bị thiếu máu, mệt mỏi và chóng mặt. Thay vì uống rượu vang, nên chọn nước ép trái cây tươi hoặc sữa để bổ sung dinh dưỡng an toàn.

Mất ngủ, mệt mỏi và stress

Rượu vang có thể khiến mẹ buồn ngủ tạm thời nhưng lại làm gián đoạn giấc ngủ sâu, gây mệt mỏi và căng thẳng. Uống các loại trà thảo mộc nhẹ hoặc sữa ấm sẽ giúp mẹ thư giãn và ngủ ngon hơn.

Rối loạn nội tiết và huyết áp

Cồn có thể làm thay đổi hormone, gây tăng huyết áp và làm tăng nguy cơ tiền sản giật. Mẹ nên theo dõi huyết áp, giữ lối sống lành mạnh và tuyệt đối tránh rượu để bảo vệ sức khỏe cho cả hai mẹ con.

Tác hại của rượu vang đối với mẹ bầu

III. Tác hại rượu vang đối với thai nhi

Thai nhi là đối tượng chịu ảnh hưởng nặng nề nhất và lâu dài nhất khi mẹ uống rượu. Rượu đi qua nhau thai, tích tụ trong máu thai nhi và làm tổn thương các cơ quan đang hình thành.

1. Hội chứng rối loạn phổ rượu ở thai nhi (FASD)

Hội chứng rối loạn phổ rượu bào thai (FASD) là nhóm các rối loạn xảy ra ở trẻ khi người mẹ uống rượu trong thời gian mang thai. Trẻ mắc FASD thường có biểu hiện chậm phát triển, gặp khó khăn trong học tập, chú ý kém và hành vi bốc đồng. 

Một số trẻ còn có đặc điểm khuôn mặt bất thường như mắt nhỏ, môi mỏng, sống mũi phẳng hoặc trọng lượng cơ thể thấp hơn bình thường.

Những tổn thương do FASD thường không thể hồi phục, có thể ảnh hưởng suốt đời. Trẻ lớn lên có nguy cơ gặp vấn đề về tâm lý, khó hòa nhập xã hội, hoặc rối loạn cảm xúc.

Cách phòng tránh hiệu quả nhất là không uống bất kỳ loại rượu nào trong suốt thai kỳ. Nếu lỡ uống, mẹ bầu nên trao đổi sớm với bác sĩ để được tư vấn và theo dõi sức khỏe thai nhi.

Hội chứng FASD ở thai nhi

2. Tổn thương hệ thần kinh và trí tuệ

Rượu có thể gây tổn thương nghiêm trọng cho hệ thần kinh và trí tuệ của thai nhi. Cồn đi qua nhau thai, ảnh hưởng đến sự phát triển não bộ, làm trẻ chậm nói, giảm trí nhớ, khó tập trung và kiểm soát cảm xúc. Những tổn thương này thường kéo dài suốt đời, ảnh hưởng đến khả năng học tập và phát triển của trẻ.

3. Giai đoạn nào cồn ảnh hưởng nghiêm trọng đến thai nhi nhất

Cồn ảnh hưởng nghiêm trọng nhất đến thai nhi trong 3 tháng đầu của thai kỳ, vì đây là giai đoạn hình thành các cơ quan quan trọng như não, tim, gan và hệ thần kinh trung ương. 

Chỉ một lượng nhỏ rượu trong thời gian này cũng có thể gây dị tật bẩm sinh hoặc rối loạn phát triển não. 

Tuy nhiên, việc uống rượu ở bất kỳ giai đoạn nào của thai kỳ đều nguy hiểm, vì não và hệ thần kinh của thai nhi vẫn tiếp tục phát triển suốt thai kỳ, nên cồn luôn tiềm ẩn nguy cơ gây tổn thương lâu dài.

IV. Bà bầu lỡ uống một ly rượu vang có sao không?

Không ít mẹ chia sẻ rằng họ chỉ uống một ly nhỏ rượu vang trong buổi tiệc, rồi sau đó mới biết rằng phụ nữ mang thai không nên dùng đồ uống có cồn. Câu hỏi đặt ra là: liệu chỉ một ly nhỏ có gây ảnh hưởng đến thai nhi hay không?

Nếu mẹ chỉ uống một lần duy nhất với lượng nhỏ (vài ngụm) thì nguy cơ ảnh hưởng đến thai nhi là rất thấp.

Cơ thể mẹ có thể tự chuyển hóa và đào thải cồn ra khỏi máu sau vài giờ, do đó không đủ thời gian hoặc liều lượng để gây tổn thương lớn cho thai nhi.

Chính vì thế, việc “lỡ uống một ly” không đồng nghĩa với việc bé sẽ bị tổn thương nên mẹ không cần quá hoảng sợ hay tự trách.

Rượu vang và mẹ bầu

Khi nào cần lưu ý hơn?

Nếu việc uống rượu vang xảy ra trong 3 tháng đầu thai kỳ, đây là giai đoạn thai nhi đang hình thành các cơ quan quan trọng như tim, gan, não... nên dù chỉ một lượng nhỏ, mẹ vẫn nên báo với bác sĩ trong lần khám tiếp theo để được kiểm tra kỹ hơn.

Trường hợp mẹ uống thường xuyên hoặc nhiều hơn một ly, thì cần trao đổi ngay với bác sĩ chuyên khoa sản để được tư vấn theo dõi và siêu âm phát triển thai.

Mẹ nên làm gì sau khi lỡ uống rượu vang?

Nếu mẹ chỉ lỡ uống một ly nhỏ, hãy bình tĩnh và thực hiện các bước sau:

- Uống nhiều nước lọc, nước ép trái cây để giúp gan thải độc nhanh hơn.

- Ăn nhiều rau xanh, trái cây tươi, bổ sung vitamin nhóm B, sắt và axit folic.

- Tuyệt đối không uống thêm bất kỳ loại rượu nào trong phần còn lại của thai kỳ.

- Giữ tinh thần thoải mái, tránh lo lắng quá mức vì căng thẳng cũng ảnh hưởng đến thai nhi.

- Thông báo cho bác sĩ trong lần khám thai kế tiếp để được theo dõi sức khỏe tốt hơn.

V. Bà bầu nên uống gì thay thế nếu lỡ thèm rượu vang

Cảm giác “thèm vị vang” trong thai kỳ không hiếm gặp, đặc biệt là với những ai trước đây có thói quen thưởng thức rượu vang khi ăn tối hay thư giãn. 

Tuy nhiên, thay vì tìm đến rượu thật, mẹ bầu hoàn toàn có thể lựa chọn những thức uống thay thế an toàn mà vẫn thỏa mãn vị giác.

1. Nước ép nho nguyên chất

Nước ép nho nguyên chất giúp mẹ bầu bổ sung vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa, tốt cho tim mạch và sức đề kháng. Nên chọn loại 100% nguyên chất, không thêm đường hay chất bảo quản để an toàn cho thai nhi.

Mẹ bầu uống nước ép nho

3. Mocktail từ trái cây tươi

Mocktail từ trái cây tươi là lựa chọn thay thế rượu vang an toàn, mang hương vị thơm ngon và cung cấp vitamin tự nhiên. Mẹ bầu có thể tự pha với cam, chanh, táo hoặc nho để giải khát và bổ sung dinh dưỡng.

Mocktail trái cây tươi

4. Trà hoa quả hoặc trà thảo mộc an toàn

Trà hoa quả hoặc trà thảo mộc an toàn như trà gừng, trà hoa cúc giúp thư giãn, giảm buồn nôn và dễ ngủ. Chỉ nên chọn loại phù hợp cho thai kỳ và tránh thảo mộc có thể gây co bóp tử cung như cam thảo.

Trà thảo mộc cho mẹ bầu

V. Vậy bà bầu có uống rượu vang không cồn được không?

Rượu vang không cồn (non-alcoholic wine) nghe có vẻ an toàn, nhưng không hoàn toàn phù hợp cho bà bầu. Dù được gọi là “không cồn”, nhiều loại rượu vang dạng này vẫn chứa một lượng cồn nhỏ (thường dưới 0,5%), do quá trình khử cồn không thể loại bỏ hoàn toàn ethanol. 

Ngoài ra, sản phẩm này còn có chất bảo quản, hương liệu và đường có thể ảnh hưởng đến sức khỏe mẹ bầu nếu dùng thường xuyên. 

Vì vậy, bà bầu nên hạn chế hoặc tránh uống rượu vang không cồn, đặc biệt trong 3 tháng đầu thai kỳ. 

Nếu thèm vị rượu, có thể chọn nước nho nguyên chất hoặc mocktail từ trái cây tươi, vừa an toàn vừa tốt cho sức khỏe.

Mẹ bầu không nên uống rượu vang

Tóm lại, theo các chuyên gia y tế trên toàn thế giới là: "Không có bất kỳ lượng cồn nào được xem là an toàn trong suốt thai kỳ."

Dù những lời truyền tai về "rượu vang tốt cho tim mạch" có thể đúng với người lớn bình thường, nhưng đối với thai nhi đang phát triển, cồn là chất độc thần kinh có thể gây tổn thương vĩnh viễn và lâu dài. 

Việc thận trọng, tuyệt đối tránh xa rượu vang (và mọi đồ uống có cồn khác) trong 9 tháng mang thai là một quyết định sáng suốt và là món quà sức khỏe vô giá mà mẹ dành tặng cho con mình.

Nếu bạn lỡ uống một lượng nhỏ, hãy bình tĩnh, ngừng ngay lập tức và tham vấn bác sĩ để được theo dõi. 

Hãy tập trung vào việc duy trì một thai kỳ khỏe mạnh bằng chế độ dinh dưỡng, nghỉ ngơi hợp lý và những lựa chọn đồ uống thay thế an toàn.

Sức khỏe của mẹ và sự phát triển toàn diện của bé yêu luôn là ưu tiên hàng đầu.

Hy vọng bài viết thực sự hữu ích với bạn, đừng quên cập nhật các kiến thức hữu ích và thú vị khác từ Food City bạn nhé!