Nho Pinot Noir là gì? Lịch sử, hương vị, sự khác biệt và 5 lý do khiến giống nho Pinot Noir đắt tiền

Với lịch sử hơn 2000 năm, giống nho Pinot Noir không chỉ là một giống nho đơn thuần mà đã trở thành biểu tượng văn hóa của vùng Burgundy, Pháp. Ngày nay, dù đã lan rộng khắp thế giới, nho Pinot Noir vẫn giữ vững vị thế là chuẩn mực cho sự tinh tế và chất lượng cao trong thế giới rượu vang. 

Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về nho Pinot Noir là gì, những di sản, đặc điểm và những yếu tố làm nên giá trị vượt trội của giống nho này.

I. Tìm hiểu về giống nho Pinot Noir - Nho Pinot Noir là gì?

Nho Pinot Noir là một giống nho đỏ nổi tiếng thế giới, được dùng để sản xuất những chai vang đỏ tinh tế và phức hợp bậc nhất. Tên gọi “Pinot Noir” bắt nguồn từ tiếng Pháp, trong đó pinot nghĩa là “quả thông” (vì chùm nho có hình giống quả thông nhỏ), còn noir nghĩa là “đen” (chỉ màu của vỏ nho).

Giống nho này có đặc điểm vỏ mỏng, kích thước quả nhỏ, chứa nhiều hạt, mang hàm lượng tannin vừa phải. Pinot Noir nổi tiếng nhờ hương thơm đa dạng và tinh tế, thường có mùi quả mọng đỏ (dâu tây, anh đào, mâm xôi), kèm theo hương hoa, gia vị nhẹ, và đôi khi có chút hương đất hoặc gỗ tùy thuộc vào vùng trồng và cách sản xuất.

Giống nho Pinot Noir

II. Lịch sử và hành trình lan rộng của giống nho Pinot Noir

1. Nguồn gốc cổ đại hơn 2000 năm của nho Pinot Noir

Giống nho Pinot Noir được cho là đã xuất hiện từ thời Đế chế La Mã, hơn 2.000 năm trước. Các nhà sử học cho rằng tổ tiên của Pinot Noir có thể là những giống nho hoang dã được người La Mã thuần hóa và trồng ở vùng Bourgogne (Burgundy ngày nay).

2. Gắn bó với vùng Burgundy (Pháp)

Vào thời Trung Cổ, các tu sĩ Dòng Xitô (Cistercian) và Dòng Biển Đức (Benedictine) ở Burgundy đã đóng vai trò quan trọng trong việc chọn lọc và nhân giống Pinot Noir. Họ tỉ mỉ ghi chép về ảnh hưởng của đất và khí hậu đối với chất lượng rượu, từ đó hình thành khái niệm “terroir” nổi tiếng ngày nay.

3. Sự lan rộng ra thế giới

Từ Pháp, Pinot Noir theo chân những người di cư và các nhà làm rượu đến California, Oregon (Mỹ), New Zealand, Úc, Chile, và Đức (nơi nó được gọi là Spätburgunder). Mỗi vùng trồng mới lại tạo ra phong cách riêng, nhưng vẫn giữ được tinh thần thanh lịch và tinh tế vốn có.

4. Vị thế ngày nay của rượu Pinot Noir

Nho Pinot Noir được xem là một trong “ba trụ cột” của vang đỏ thế giới (cùng Cabernet Sauvignon và Merlot), nhưng lại nổi tiếng là khó trồng và khó làm rượu nhất. Chính sự khó tính và hiếm hoi này đã giúp Pinot Noir giữ được vị trí vang đỏ cao cấp, được giới sành vang săn đón khắp nơi.

Màu sắc rượu vang từ nho Pinot Noir

III. Điểm khác biệt của nho Pinot Noir so với các loại nho khác khi làm vang

Pinot Noir nổi bật trong thế giới rượu vang bởi những đặc tính độc đáo của mình. Để hiểu rõ hơn về giống nho này, hãy cùng xem giống nho Pinot Noir khác biệt như thế nào khi đặt cạnh một số giống nho phổ biến khác.

1. So sánh Pinot Noir và Cabernet Sauvignon

Pinot Noir là giống nho vỏ mỏng, thường cho ra những chai vang đỏ có màu sắc nhẹ nhàng, nồng độ cồn ở mức nhẹ đến trung bình và độ axit cao. 

Hương vị đặc trưng của Pinot Noir tinh tế, phức hợp, với nốt trái cây đỏ mọng như nam việt quất, mâm xôi, anh đào, đôi khi xen lẫn chút hương nấm và đất ẩm. Dòng vang này gắn liền với sự thanh nhã của Burgundy (Pháp) và những phiên bản đậm đà hơn từ California hay Oregon (Mỹ). 

Trong khi đó, Cabernet Sauvignon lại là giống nho vỏ dày, mang đến rượu vang đậm màu, giàu tannin, nồng độ cồn cao và cấu trúc mạnh mẽ. Đây là giống nho đặc trưng của tả ngạn Bordeaux, nổi tiếng với những chai vang đến từ Médoc, đặc biệt là Margaux và Pauillac.

2. So sánh Pinot Noir và Pinot Grigio

Về tên gọi vì điều có chữ Pinot nên không ít người lầm tưởng về sự giống nhau giữa 2 dòng nho này.

Nếu Pinot Noir là giống nho đỏ tạo nên vang đỏ thanh lịch, màu ruby từ nhạt đến trung bình với hương trái cây đỏ tươi mát, thì Pinot Grigio (còn gọi là Pinot Gris) lại là giống nho trắng cho ra vang trắng màu vàng nhạt. 

Rượu Pinot Grigio thường mang hương cam quýt, lê xanh và chút khoáng chất, tạo cảm giác tươi sáng và sảng khoái. Sự khác biệt rõ nhất giữa hai giống nho này chính là màu sắc quả nho và phong cách rượu mà chúng mang lại.

Sự khác biệt giữa nho Pinot Noir với nho khác qua hình ảnh

Tham khảo thêm: 25+ giống nho làm rượu vang nổi tiếng

3. So sánh Pinot Noir và nho Merlot

Giống nho Pinot Noir nổi bật với lớp vỏ mỏng, mang đến vang đỏ nhẹ đến trung bình, thanh nhã và giàu hương vị trái cây đỏ tươi sáng. Giống nho này được ưa chuộng nhờ phong cách cổ điển, sang trọng của Burgundy. 

Ngược lại, Merlot có vỏ dày hơn một chút, tạo ra rượu vang đậm màu hơn, tannin và nồng độ cồn cao hơn, với hương trái cây đen như mận và anh đào đen. Merlot gắn liền với hữu ngạn Bordeaux, đặc biệt là những chai vang nổi tiếng của Pomerol và Saint-Emilion, thường được đánh giá là mềm mại và dễ uống.

IV. Đặc điểm về giống nho Pinot Noir khi làm rượu

1. Hương vị rượu đặc trưng của rượu vang từ nho Pinot Noir

Khi còn trẻ, rượu vang Pinot Noir thường mang hương của các loại trái cây đỏ tươi như dâu tây, anh đào và mâm xôi. Tuy nhiên, khi trưởng thành, hương vị này sẽ phát triển thêm các tầng hương đất, nấm, lá cây khô, tạo nên sự phức tạp và lôi cuốn.

Rượu vang đỏ Brancott Estate Pinot Noir

2. Quá trình lên men được xử lý nhẹ nhàng

Vì vỏ nho Pinot Noir mỏng và ít tanin, quá trình sản xuất rượu đòi hỏi sự tỉ mỉ và nhẹ nhàng. Các nhà làm rượu thường lên men ở nhiệt độ thấp trong 5 - 14 ngày để bảo toàn hương vị trái cây tươi và độ chua tự nhiên của rượu. 

Quá trình ngâm ủ vỏ nho cũng được kiểm soát chặt chẽ, giúp chiết xuất đủ màu sắc và hương vị mà không làm rượu trở nên quá chát. Sự cẩn trọng này là yếu tố then chốt tạo nên cấu trúc mượt mà, thanh thoát đặc trưng của Pinot Noir.

3. Cấu trúc rượu vang Pinot Noir nhẹ đến trung bình

Với hàm lượng tanin thấp, rượu mang lại cảm giác mượt mà và dễ uống, không quá đậm đà như các loại rượu vang đỏ khác. Độ chua cao tự nhiên của Pinot Noir giúp cân bằng hương vị, làm rượu trở nên sống động và sảng khoái.

4. Rượu vang từ nho Pinot Noir có nồng độ cồn bao nhiêu

Rượu vang Pinot Noir thường có nồng độ cồn (ABV) dao động từ 12% đến 15%. Cụ thể hơn, những chai Pinot Noir đến từ các vùng có khí hậu mát mẻ như Pháp và Đức thường có nồng độ cồn từ 12%–13.5%, trong khi những chai từ các vùng ấm hơn như California và Úc có thể đạt từ 13.5%–15%.

5. Rượu vang Pinot Noir là vang khô hay vang ngọt

Giống nho Pinot Noir hầu như luôn được làm theo phong cách rượu vang khô. Mặc dù chúng có thể mang hương vị trái cây đỏ ngọt ngào nhờ độ axit tự nhiên cao, nhưng lượng đường trong nho đã lên men hoàn toàn thành cồn, khiến rượu trở thành vang khô.

Rượu vang từ nho Pinot Noir thường là vang khô

6. Vang Pinot Noir thường chứa bao nhiêu calo

Một ly rượu vang Pinot Noir tiêu chuẩn (khoảng 150ml) thường chứa khoảng 125 đến 155 calo. Lượng calo cụ thể có thể thay đổi tùy thuộc vào nồng độ cồn và lượng đường còn lại trong rượu.

7. Tiềm năng lưu trữ tốt

Trong quá trình lưu trữ, các hương vị trái cây ban đầu sẽ dần nhường chỗ cho những hương vị phức tạp hơn như đất, nấm hay gia vị. Điều này cho phép rượu phát triển thêm chiều sâu và sự tinh tế. Với những chai vang tốt, bạn có thể lưu trữ trong nhiều năm để thưởng thức sự thay đổi thú vị của hương vị theo thời gian.

V. 5 lý do khiến giống nho Pinot Noir trở nên đắt tiền

1. Khó khăn trong việc trồng Pinot Noir

Một trong những lý do chính khiến Pinot Noir có giá cao là giống nho này rất khó trồng. Khác với Cabernet Sauvignon hay Merlot, Pinot Noir có vỏ mỏng, dễ bị bệnh và nhạy cảm với thời tiết. 

Pinot Noir chỉ phát triển tốt ở những vùng khí hậu mát mẻ, mùa vụ dài và ôn hòa, như Burgundy (Pháp), thung lũng Willamette (Oregon, Mỹ) hay vùng ven biển Sonoma (California, Mỹ).

Chính vì sự nhạy cảm này, nho Pinot Noir cần được chăm sóc kỹ lưỡng suốt quá trình sinh trưởng. Những biến động thời tiết bất thường, như nóng hoặc lạnh đột ngột, có thể làm hỏng chất lượng nho. 

Ngoài ra, nho dễ mắc bệnh nấm, buộc người trồng phải áp dụng các biện pháp quản lý dịch hại phức tạp và tốn kém. Ngược lại, nho Pinot Grigio dễ trồng hơn nhờ khả năng kháng bệnh tốt và ít bị ảnh hưởng bởi biến đổi thời tiết, do đó giá rượu thường thấp hơn.

2. Sản lượng hạn chế và sự khan hiếm

Pinot Noir cho năng suất thấp hơn so với nhiều giống nho khác. Cộng thêm việc chỉ trồng được ở những vùng khí hậu phù hợp, lượng Pinot Noir chất lượng cao đưa ra thị trường rất hạn chế.

Thu hoạch nho Pinot Noir

Nhiều nhà sản xuất chọn làm các lô nhỏ, tập trung vào chất lượng thay vì số lượng. Điều này đồng nghĩa với việc một chai Pinot Noir từ các vườn nho danh tiếng hoặc nhà sản xuất hàng đầu sẽ có giá rất cao. Trong khi đó, Pinot Grigio dễ trồng hơn, cho sản lượng lớn hơn nên giá bán phổ biến thấp hơn.

3. Quy trình sản xuất tốn nhiều công sức

Quy trình làm Pinot Noir cũng góp phần lớn vào giá thành. Do vỏ mỏng, nho phải được thu hoạch cẩn thận để tránh dập hoặc nứt vỏ. Nhiều nhà sản xuất cao cấp chọn thu hoạch thủ công, làm tăng chi phí nhân công.

Thu hoạch Pinot Noir bằng tay để tránh dập nát

Sau khi thu hoạch, nho Pinot Noir được ủ men một cách nhẹ nhàng, yêu cầu kỹ năng cao để kiểm soát nhiệt độ và thời gian lên men. Mục tiêu là chiết xuất hương vị tối đa nhưng không làm vang bị quá chát hay đắng. Quy trình này đòi hỏi thời gian, sự tỉ mỉ và kinh nghiệm hơn nhiều so với những dòng vang đỏ “dễ tính” khác.

Hơn nữa, Pinot Noir thường được ủ trong thùng gỗ sồi – vốn đắt tiền – và thời gian ủ có thể kéo dài từ vài tháng đến vài năm, tùy phong cách. Trong khi một số dòng vang khác có thể sản xuất hàng loạt và đưa ra thị trường nhanh chóng, Pinot Noir lại đòi hỏi sự kiên nhẫn và giám sát kỹ lưỡng. 

=> Đây cũng là lý do chi phí sản xuất cao hơn hẳn so với các dòng như Pinot Grigio, vốn có quy trình sản xuất đơn giản hơn.

4. Tầm quan trọng của Terroir

“Terroir” là sự kết hợp độc đáo giữa đất, khí hậu và các yếu tố tự nhiên khác – đóng vai trò cực kỳ quan trọng đối với Pinot Noir. Ở Burgundy, terroir với thành phần đất và vi khí hậu đặc biệt tạo điều kiện lý tưởng cho giống nho này. Nhưng chính sự hiếm hoi của những vùng terroir chất lượng cao khiến Pinot Noir ngon trở nên khan hiếm và có giá đắt đỏ.

Vùng trồng nho Pinot Noir nổi tiếng Burgundy

Ở những vùng vang danh tiếng như Burgundy, đất trồng đã được canh tác hàng trăm năm, và nhu cầu sở hữu rượu từ các khu vực này luôn ở mức cao. Giá đất trồng nho ở đây có thể lên tới hàng triệu đô la Mỹ mỗi hecta. Việc chi phí đất đai quá lớn tất yếu khiến giá thành rượu vang cũng tăng theo.

5. Yếu tố thương hiệu và danh tiếng

Danh tiếng của vùng sản xuất hoặc nhà làm vang cũng góp phần quyết định giá bán Pinot Noir. Những vùng vang uy tín như Burgundy, Napa Valley hay các nhà sản xuất có lịch sử lâu đời đều có thể định giá cao nhờ uy tín và chất lượng đã được công nhận.

Ngoài ra, thị trường đấu giá rượu vang cũng đẩy giá rượu vang Pinot Noir lên cao. Những chai hiếm, đặc biệt từ các vườn nho danh tiếng, có thể được bán với giá hàng ngàn đô la Mỹ, củng cố hình ảnh Pinot Noir như một sản phẩm xa xỉ.

Với lịch sử lâu đời, hương vị phức tạp và những yêu cầu khắt khe trong quá trình sản xuất, giống nho Pinot Noir xứng đáng là một trong những giống nho đỏ cao cấp nhất thế giới. Mỗi chai Pinot Noir là kết quả của sự tỉ mỉ, kiên nhẫn và niềm đam mê của những người làm rượu. 

Hy vọng thông tin này hữu ích cho bạn! Bạn có muốn biết thêm điều gì về giống nho Pinot Noir và rượu vang Pinot Noir không? Đừng ngần ngại liên hệ với chúng mình để được giải đáp nhé!

Nếu bạn đang tìm kiếm một chai vang Pinot Noir chất lượng, từ những vườn nho danh tiếng đến những vùng terroir đặc biệt, hãy ghé Food City Việt Nam. Chúng tôi tự hào mang đến bộ sưu tập rượu vang Pinot Noir đa dạng, giúp bạn tìm được chai vang ưng ý nhất để thưởng thức hoặc làm quà tặng.

Chúc bạn ngày mới tốt lành!